Dış gebelik; döllenen yumurta rahmin ( uterusun) dışındaki, farklı bir bölgeye bağlandığı duruma denir. Döllenen yumurta, farklı nedenlerden dolayı tüplerden rahim boşluğuna geçişini tamamlayamaz ve bu neticesinde dış gebelik oluşur. Rahmin dışında olma durumunda, bebeğin sağlıklı bir şekilde gelişebilmesi için gerekli tedavi uygulanmalıdır. Dış gebelik tedavisi sürecinde, yapılan yöntemler gebeliği sonlandırmaya yöneliktir. Çünkü, dış gebelik rahim dışında geliştiği için, döllenen yumurtanın gelişmesi ve büyümesi imkansızdır.
Dış Gebelik Neden Olur?
Dış gebelik çeşitli nedenlerden dolayı, döllenen yumurtanın rahmin dışında gelişme durumuna denilir. Bu duruma neden belli başlı öngörüler vardır.
Dış gebelik nedenleri:
- Mekanik; tüplerde yaşanan sorunlar doğrultusunda, tüp cidarında bozulmalar yaşanır. Tüp bölgesinde gerçekleşen enfeksiyonlar, hastalıklar, tedavi süreçleri neden olur.
- Fonksiyonel nedenler; progestin içeren doğum kontrol hapları, yumurta tedavi süreci, tüplerin hareketinde yavaşlama gözlemlenmesi.
- Kısırlık, yumurtalık tedavisi
- Korunma sürecindeki olumsuzluklar
- İleri yaş durumu
Dış Gebelik Belirtileri Neler?
Dış gebelik belirtileri kimi zaman, normal hamilelik süreci ile karıştırılabilir. Bu nedenle dikkatli olmalı ve gerekli durumlarda kontrol edilmelidir.
Dış gebeliğin belirtileri şöyle:
- Adet gecikmeleri
- Düzensiz bir şekilde gerçekleşen lekelenme durumu
- Karın bölgesinde ağrıların oluşması.
- Apandisit
- Yumurtalık tansiyonu
- Yumurtalık kisti yırtılması
- İdrar yolu taşları
- Sindirim sistemi sorunları
- Genital enfeksiyonlar yaşanması.
- Bulantı, kusmalar, memelerde hassasiyet vb. şeklindedir.
Normal hamilelik sürecinin belirtileriyle aynı belirtiler gözlemlendiği için, muayene esnasında tespit edilebilir.
Dış Gebelik Nasıl Teşhis Edilir?
Dış gebelik belirtileri normal gebelik durumu ile aynı belirtiler içinde olduğu için, muayene doğrultusunda net ve kesin bir tanı konulabilir.
- Fiziksel muayene; dış gebelik için net veriler vermeyebilir, fakat genellikle kontrol edilebilir.
- Transvajinal ultrasonografi; vajina bölgesine yerleştirilen alet yardımı ile tanı yöntemi.
- Kan testi; HCG ve progesteron oranlarını belirlemek için, kan testi yapılabilir.
- Kuldosentez; vajina bölgesi ile rahmin ve rektum arasındaki bir bölgeye yerleştirilen iğne yöntemiyle teşhis edilir.
Doktorunuz ilgili yöntemler doğrultusunda, dış gebeliği tespit etmeye çalışır. Her bireyde süreç farklı işleyebilir. Dış gebelik tespit edilirse bu durumda gerekli tedavi sürecine acil olarak geçilmesi gerekir.
Dış Gebelik Anne Olma Tedavisi Nasıl Olur?
Dış gebelik normal bir süreç olmadığı için, tespit edildikten hemen sonra gerekli tedavi uygulanmalıdır. Bu nedenle, dış gebelik tanısı konulduğunda tedaviye de başlanılır.
Dış gebelik tedavisi, yöntemleri şöyle:
- İğne tedavisi; ektopik kütlenin patlamasını önlemek amacıyla, belirli ilaçlarlar verilir. Genellikle metotreksattır (Rheumatrex) ilacı verilir. İlaç, ektopik kitle hücrelerinin hızlı bir şekilde büyümesini durdurmak için uygulanır. Bu süreçte, kan testler yapılmalı ve kontrol altında olunmalıdır. İlacın etkisi ile bulantı, kasılma vb. belirtiler gözlemlenir. Düşük belirtileri ile genellikle aynı olduğu belirtilmektedir. İlaç sonrası, annenin birkaç boyunca hamile kalamayacağı belirtilir.
- Dış gebelik ameliyatı; laparotomi yöntemiyle, embriyonun çıkarılması yöntemidir. Dış gebelikte, 5 cm’den büyük tüpler gözlemlenirse, muhakkak cerrahi yöntemle ameliyat gerçekleşmelidir.
Dış geçirenler bu süreçten sonra bazı noktalara dikkat etmelidir. Enfeksiyonlara karşı korunmalı, hamilelikten korunmak için progesteron içeren doğum kontrol hapları kullanmamalı, rahim içi araç ( spiral ) kullanmaması tavsiye edilir. Dış gebelik geçirenlere, doktorları da bu yönde gerekli uygulamaları belirtecektir.
Dış Gebelikten Korunma Yöntemleri
Dış gebelik belirli enfeksiyonlar sonucu, ya da kişinin içinde bulunduğu fiziksel durumlar vb. nedenlere bağlı olarak gelişir. Bu durumda, korunma yöntemleri genel olarak ön görülemeyebilir. Fakat, genel korunma yöntemlerindeki doğum kontrol haplarına dikkat edilmeli, ayrıca vajina, rahim bölgesinde oluşan enfeksiyonlara karşı korunmalıdır. Ayrıca, adet gecikmeleri yaşandığında muayene için zaman kaybetmeden doktora gidilmelidir. Böylece, tüp hasarlarına karşı korunmayı artırmış olursunuz.
Dış Gebelik Sonrası Hamile Olma
Uzmanlarında belirttiği gibi, dış gebelik sonrası yaklaşık üç ay sonra, yeniden hamile kalınabilir. Dış gebelik oluşan tüplerde herhangi bir sorun mevcut değilse bebeğin oluşmasını engelleyen bir durum söz konusu olmayacaktır. Bu sürecin sağlıklı bir şekilde ilerlemesi için mutlaka doktor kontrolünde ilerlemeniz de fayda vardır. Dış gebelik yaşayan anne bu durumu, psikolojik ve fizyolojik olarak atlattığında sağlıklı ise hamile kalabilir. Fakat, yeniden dış gebelik ihtimaline karşı doktor kontrolü şarttır.